Παρασκευή 27 Απριλίου 2007

κειμενα

Αυτό είναι ένα κείμενο που έστειλα κάποτε (δεν θυμάμαι πότε) σε κάποιους (δεν θυμάμαι ποιούς) διοργανωτές που μου ζήτησαν τα κείμενα των ιστοριών που θα έλεγα.

Λίγα λόγια για την αφήγηση

Περιορίζοντας το αγαπημένο μου θέμα σε λίγες μόνο φράσεις, επιλέγω να δώσω έμφαση στην ανθρώπινη διάσταση της προφορικής αφήγησης. Το κείμενο των παραμυθιών που μπορεί να καταγραφεί σε ένα βιβλίο είναι ακριβώς αυτό που λέει η ονομασία του: ξαπλωμένο. Το κείμενο κοιμάται, βρίσκεται σε νάρκη ή σε ακόμη χειρότερη κατάσταση. Οι λέξεις, το περιεχόμενο, το θέμα των παραμυθιών, η «λογοτεχνική» μαεστρία του παραμυθά αποτελούν ένα ελάχιστο μέρος του τι συμβαίνει σε μία αφήγηση. Είναι το λιγότερο σημαντικό, όμως είναι το μόνο που μπορεί να καταγραφεί, να μετρηθεί, να μελετηθεί και, τελικά να εκτιμηθεί ώστε να μπορεί να πουληθεί, και γι’ αυτό εστιάζουμε σε αυτό. Τα άλλα, τα ανεκτίμητα, ποια είναι; Κατ’ αρχήν ο παραμυθάς μιλάει ο ίδιος, προσωπικά, και λέει ιστορίες που διαλέγει. Απευθύνεται σε ζωντανούς ανθρώπους που τον ακούνε εκείνη την ώρα, βρίσκονται μαζί στον ίδιο χώρο. Ανταποκρίνεται στα ερεθίσματα που δέχεται, είτε από το συγκεκριμένο χώρο, είτε από τις συνθήκες που επικρατούν, ακόμα και από το κοινό, άμεσα όταν του απευθύνονται. Η αφήγηση διαμορφώνεται από τα ερεθίσματα αυτά και μετατρέπεται σε μία κοινή εμπειρία, στην οποία μετέχουν όλοι οι παρόντες. Ο παραμυθάς δεν επιβάλλει εικόνες, δεν απευθύνεται σε θεατές, αλλά φροντίζει να γεννηθούν οι συνθήκες που επιτρέπουν στον καθένα που τον ακούει να δημιουργήσει ο ίδιος τις εικόνες αλλά και ναι διαμορφώσει την άποψή του για όσα πράττουν οι ήρωες των ιστοριών του. Η μαγεία του παραμυθιού, κατά τη γνώμη μου έγκειται στο ότι απαιτεί την ανθρώπινη παρουσία, τη συμμετοχή σε όλα τα επίπεδα της ύπαρξης, δηλαδή τη ψυχή, τη συνείδηση, τη σκέψη, το νου και το συναίσθημα για να υπάρξει. Είναι η τέχνη, η προφορική αφήγηση, που αντιστέκεται στη μαζικότητα και την ευκολία, αφού απαιτεί σεβασμό στο ανθρώπινο μέτρο (ιδανικό όριο για το μέγεθος του κοινού είναι η απόσταση που καλύπτει η ανθρώπινη φωνή χωρίς ενίσχυση) και δεν προσφέρει τίποτε «μασημένο», «έτοιμο» ή ευκολοχώνευτο. Η τέχνη της προφορικής αφήγησης μας έχει κληροδοτήσει έργα που καλύπτουν το φάσμα ολόκληρης της ανθρώπινης εμπειρίας, από την αυγή της ανθρωπότητας μέχρι σήμερα, και σχεδόν αδιανόητης καλλιτεχνικής εμβέλειας, από τα έπη του Ομήρου μέχρι σόκιν ανέκδοτα. Ναι, παραμύθια, να βρισκόμαστε και να τα λέμε.
Με τιμή,
Μάνια Μαράτου

8 σχόλια:

Manya Maratou είπε...

να πάρει η οργή πώς γίνεται να ανεβαίνει το κείμενο με την όψη που του δίνω εγώ και όχι όπως θέλει το μηχάνημα; θέλω να έχει παραγράφους
και όταν είναι ποίημα να κόβονται οι στίχοι εκεί που πρέπει!!@#$#@$@#$@#
ΧΕΛΠ

herinna/ είπε...

Δοκίμασε να το κάνεις κόπυ πέηστ από word δεν το διάβασα, απόψε αργά θα το δω. Φιλιά

ΡΑΜΑΝ είπε...

Το συνειδητοποίησα, όταν δούλεψα με παιδιά..Μάτια διάπλατα να ακούνε παρά να κοιτάνε και οι εικόνες να φτιάχνονται από πίσω...όποιος διαθέτει τέτοιο ταλέντο είναι πολύτιμος! Δυστυχως το δικό μου περιωρισμένο αλλά το παλεύω...Παρατήρησα πως το ασχημόπαπο είχε μεγάλη πέραση.

Βασιλεία Βαξεβάνη είπε...

Μάνια μου(αυτά τα κτητικά τα σιχαίνομαι, αλλά το εννοώ), δεν έχω νιώσει μεγαλύτερη χαρά από το να ακούω μια ιστορία, να πλάθω μια στο μυαλό μου και να τα βλέπω μπροστά μου. Τώρα όλα τα βλέπω σαν μια ευκαιρία να πω μια ιστορία

Manya Maratou είπε...

@Ηερίννα. Με τρομάζεις ώρες ώρες, η φόρα σου.. την πλήρωσε ο Αντουάν, δημοσίως, στενοχωριέμαι. Η ίδια φόρα είναι που με τρβάει να διαβάζω ξανά και ξανά τα κείμενά σου, μαθαίνω, συνεχώς μαθαίνω.
ευχαριστώ.
όσα για τις διάφορες μεθόδους, τις έχω δοκιμάσει όλες. μόνο αν προσθέσω κάποια σύμβολα να πιάσουν χώρο κάτι γίνεται.

@ραμαν πιο πολυ απ' όλα είναι να έχεις εμπιστοσύνη στην ιστορία που έχεις να πεις. αν είναι ενδοαφέρουσα, ενδιαφέρει τους άλλους είτε τη λες καλά είτε όχι

@βασιλεία μου. υπέροχο το κτητικό λέει μια γυναίκα κατά τι μεγαλύτερη. οι μου είναι πολύτιμοι. σου λέω λοιπόν βασιλεία μου απάνω του είδες τι ωραία μέρη είναι για να βρίσκεσαι; τα μέρη που πηγαίνεις όταν ακούς ή λες μία ιστορία;

ΡΑΜΑΝ είπε...

Σωστά!Ευχαριστώ για την υπενθύμιση!

herinna/ είπε...

Δεν χτυπάω στην πλάτη τους φίλους μου Μάνια. Ειδικά όταν εκφράζονται πολιτικά με τρόπο που με απογοητεύει.
Ο Αντουάν το ξέρει αυτό. Το περιμένει. Φορές γίνομαι μαζί του πολύ σκληρή. Είναι ο μόνος τρόπος για να του δώσω να καταλάβει ότι αν δεν εννοεί εκείνος να κουνήσει το δαχτυλάκι του για τίποτα, πρέπει να σέβεται τις προσπάθειες των άλλων και να μη τσουβαλιάζει τους ανθρώπους με τον τρόπο που το κάνει. Αυτό ειδικά αυτό είναι που με βγάζει έξω από τα ρούχα με κείνον. Το να μην έχεις πολιτική άποψη είναι σεβαστό. Το να προσπαθείς να τους βγάλεις όλους άχρηστους για να δικαιολογήσεις τη δική σου απραξία όμως, είναι πολιτική. Κι όχι καθαρή πολιτική. Ο Αντουάν όταν αποφασίζει να γράψει τέτοια, ξέρει καλά τι να περιμένει.

herinna/ είπε...

Κάτι συμβαίνει στη φόρμα του μπλογκ σου. Πρέπει να έρθω από κει.